کولرگازی
کولرگازی
کولرگازی یکی از محصولات تهویه مطبوع مدرن است که دارای قابلیت سرمایش و گرمایش است و در انواع و اشکال مختلفی تولید و مورد استفاده قرار می گیرد. کولرهای گازی براساس سیکل تبرید کار می‌کنند که اجزای اصلی آن شامل کمپرسور، کندانسور، شیر انبساط و اواپراتور می باشد. در این سیکل، مبرد فریونی با ویژگی‌های خاص از داخل این چرخه بسته عبور می کند تا با تبادل حرارتی با محیط سرمایش و گرمایش فضای کاربردی را تأمین کند.
اصول و عملرد سیکل تبرید
تبرید فرآیندی است که با هدف کاهش دمای یک مکان یا ماده نسبت به محیط آن صورت می گیرد. گرما از یک محیط با دمای بالاتر به یک محیط با دمای پایین‌تر به خودی خود انجام میپذیرد اما برای انتقال معکوس آن به انجام کار خاصی نیاز داریم. در سیستم تبرید تراکمی مقداری گرما در اواپراتور جذب و مقداری گرما در کندانسور دفع می گردد.
این مراحل شامل:
- تراکم گاز در کمپرسور تا دمایی بالاتر از دمای تقطیر
- تقطیر در کندانسور همراه با دفع گرما به محیط
- کاهش فشار و دما در شیر انبساط
- تبخیر مایع مبرد در اواپراتور و جذب گرما
وسیله‌ای که این چرخه را به صورت مستمر انجام می دهد، دستگاه سردکننده نامیده می شود و سیستمی که مواجه با همچین چرخه‌ای شود سیستم سردکنندگی تبرید نام دارد. هدف هرسیستم تبرید این است که بیشترین مقدار گرما را از منبع سرد با کمترین مصرف انرژی ممکن بگیرد.
اجزای سیکل تبرید
- کمپرسور: با مصرف انرژی الکتریکی، گاز مبرد را از اواپراتور مکش کرده و سپس آن را فشرده ساخته و وارد کندانسور می‌نماید. کمپرسورها با توجه به ظرفیت و اقلیم و نوع دستگاه دارای انواع مختلفی هستند که در کولرگازی به طورمعمول از نوع روتاری، پیستونی و اسکرال مورد استفاده قرار میگیرد.
- کندانسور: وظیفه دفع گرمای جذب شده در اواپراتور و گرمای حاصل از تراکم مبرد در کمپرسور را برعهده دارد.
- شیر انبساط: دستگاهی است که فشار مبرد مایع را کاهش داده و دمای اشباع آن را پایین می‌آورد.
- اواپراتور: با جذب گرمای محیط، مبرد را تبخیر کرده و حرارت را از محیط سرد میگیرد.
ظرفیت کولرگازی بر حسب Btu/hr بیان میشود که ( British Thermal Unit ) واحد اندازه گیری انرژی گرمایی در تاسیسات برودتی و حرارتی است. هر BTU میزان گرمایی است که دمای یک پوند آب را در فشار یک اتمسفر به میزان یک درجه از 60 درجه فارنهایت به 61 درجه فارنهایت برساند.
انواع کولرگازی
1- کولرگازی پنجره‌ای: این نوع کولرگازی یک مجموعه یک تکه است که تمام اجزای سیکل تبرید در آن قرار می گیرد. این نوع کولر به دلیل نصب نیمی از آن در داخل و نیمی دیگر در بیرون از ساختمان که معمولا در محل پنجره نصب میشود به کولر گازی پنجره‌ای معروف است. این دستگاه به دلیل ساختار ساده تر، دارای خرابی کمتر است ولی مصرف انرژی و تولید صدای بیشتری دارد. همچنین قیمت کولرگازی پنجره‌ای نسبت به اسپلیت پایین تر است.
2- کولرگازی پرتابل: این کولرها مشابه کولرهای پنجره‌ای هستند با این تفاوت که قابل حمل بوده و نیازی به نصب دائمی ندارد. در همه این کولرها هوای کندانسور از طریق لوله پلاستیکی به بیرون هدایت می شود. این کولرها در فضای کوچک قابل استفاده هستند و در ظرفیت‌های بالاتر به علت داشتن صدای بیشتر و ابعاد بزرگتر تولید نمیشود.
3- اسپلیت: کولرگازی اسپلیت یک چرخه تبرید تراکمی را به دو بخش تقسیم میکند، بخش داخلی در داخل ساختمان و بخش دیگر در بیرون از ساختمان و در هوای آزاد نصب می شود. با این کار قسمت پر سروصدای سیکل یعنی کمپرسور به بیرون از محیط ساختمان منتقل شده و تنها اواپراتور در داخل قرار می گیرد. قیمت اسپلیت‌ها بسته به نوع آن متغیر است و اسپلیت دیواری معمولا متداول ترین نوع آن است.
انواع اسپلیت‌ها و انواع آنها
- اسپلیت دیواری: شامل ظرفیت‌های 9000 تا 36000 BTU/h است و برخی مدل‌ها دارای کمپرسور اینورتر با مصرف انرژی کم هستند. پنل داخلی یا همان اواپراتور بر روی دیوار نصب می شود و به همین دلیل به اسپلیت دیواری شناخته می شود.
- داکت اسپلیت یا اسپلیت کانالی: در این مورد یونیت داخلی در داخل سقف کاذب قرار میگیرید و نیاز به کانال کشی برای توزیع هوای مطبوع دارد. مزایای این نوع کولر: 1- عدم اشغال فضای دیوار. 2- امکان تعبیه کویل آب گرم در یونیت داخلی. 3- کم شدن تعداد کندانسورها. معایب این کولر: 1- مشکلات زیاد در حین کارکرد دستگاه برای مصرف کننده در صورت انتخاب نامعتبر و کانال کشی غیراصولی. 2- عدم استقلال در کنترل دمای فضاهای مختلفی که داکت اسپلیت در آن نصب شده.
- اسپلیت ایستاده: مناسب برای فضاهای بزرگ مانند سالن‌ها و رستوران‌ها است زیرا پرتاپ باد زیادی دارند. این اسپلیت دارای دو بخش داخلی و بیرونی است و از نظر عملکرد کاملا مشابه اسپلیت دیواری می باشد. انواع مختلفی از اسپلیت ایستاده تولید می شود که در بعضی از انواع آن خروجی هوای دستگاه از نوع کانالی بوده و توزیع هوا توسط سیستم کانال می باشد و در برخی دیگر کمپرسور در داخل دستگاه داخلی قرار میگیرد و دستگاه بیرونی فقط شامل کندانسور است. ازنظر شکل ظاهری شبیه یک یخچال یا کمد مرتفع است که به دلیل ظاهر آن و ایستایی آن بر روی زمین آن را اسپلیت ایستاده یا کابینتی می گویند.
- اسپلیت سقفی زمینی: یونیت داخلی این نوع اسپلیت به صورت زمینی کنار دیوار یا زیر سقف نصب می شود.
- اسپلیت کاستی: در سقف کاذب قرار می گیرد و از وسط مکش هوا و از چهارجهت دهش هوا دارد و دارای کاربردی تجاری و اداری است. این نوع کولر مناسب برای مکان هایی با سقف بلند است.
- اسپلیت سقفی دیواری: مشابه اسپلیت دیواری است با این تفاوت که دریچه مکش آنها اریب طراحی شده است تا بتوان پنل داخلی را تا بالاترین حد ممکن به سقف نصب نمود در صورتی که در اسپلیت دیواری معمولی یونیت داخلی برای چرخش بهتر هوا باید حداقل 20 سانتی متر تا سقف فاصله داشته باشد.
کولرگازی مولتی پنل یا چند تکه
در این نوع کولرگازی یک دستگاه بیرونی شامل کندانسور و کمپرسور و چند دستگاه داخلی از انواع مختلف وجود دارد. تعداد دستگاه‌های داخلی میتواند از 2 تا حدود 100 عدد باشد. سیستم هایی با بیش از چهار پنل داخلی دارای تکنولوژی پیشرفته الکترونیکی و قابلیت کنترل مجزای هر دستگاه داخلی هستند که به آنها سیستم‌های جریان مبرد متغیرVariable Refrigerant Flow ) ) یا VRF می گویند.
موارد مهم در انتخاب کولرگازی
یکی از مهم ترین عوامل در انتخاب کولرگازی، قیمت آن است. برخی از فروشندگان سودجو کولرهای تقلبی را با قیمت پایین تر عرضه می کنند. برای اطمینان از خرید کالای اصل تحقیق و بررسی قیمت‌ها و اصالت برند از منابع معتبر ضروری است. همچنین، توجه به گارانتی معتبر از دیگر نکات مهم است. گارانتی اعلامی توسط سودجویان معمولا بدون پشتوانه است و در صورت خرابی دستگاه مشتریان راهی برای پیگیری نخواهند داشت.
جمع بندی
کولرهای گازی باتوجه به نیازها و شرایط مختلف محیطی در انواع مختلفی تولید می شوند. انتخاب صحیح نوع کولرگازی و اطمینان از اصالت و گارانتی معتبر میتواند به بهبود کارایی و طول عمر دستگاه کمک کند.